Swyddogaeth yr aren mewn homeostasisYr arennau

Mae’r arennau wedi’u lleoli yng nghefn yr abdomen, ac maent yn gwneud dwy swyddogaeth bwysig yn y corff:

• rheoleiddio faint o ddŵr sydd yn y gwaed
• ysgarthu/gwaredu cynhyrchion gwastraff gwenwynig metabolaeth

Gwylia Dr Alice Roberts yn dyrannu aren mochyn ac yn egluro adeiledd a swyddogaeth yr aren a’r system droethol. (Cynnwys Saesneg).

Y system ysgarthu – adeiledd a swyddogaeth

1. Mae gwaed yn cyrraedd yr aren drwy’r rhydweli arennol sy’n canghennu oddi ar yr aorta.
2. Mae’r aren yn rheoleiddio faint o ddŵr a halen sydd yn y gwaed ac yn cael gwared o wrea.
3. Mae’r dŵr dros ben sydd wedi’i hidlo, halwynau ac wrea yn ffurfio hylif o’r enw troeth/wrin.
4. Mae troeth/wrin yn cael ei gludo i’r bledren ar hyd tiwbiau o’r enw wreterau.
5. Mae’r bledren yn storio’r troeth/wrin tan y bydd hi’n gyfleus ei adael allan o’r corff drwy’r wrethra.
6. Mae’r gwaed pur yn dychwelyd i’r cylchrediad drwy’r wythïen arennol ac i’r galon drwy’r fena cafa.

Yr aren

Mae’r diagram hwn yn dangos lle mae’r rhydweli arennol yn mynd i mewn i’r aren, a lle mae’r wythïen arennol yn gadael.

Mae’r aren yn cynnwys tua miliwn o ffurfiadau o’r enw neffronau. Mae’r neffronau hyn yn dechrau yn y cortecs yn yr aren ac yn dolennu i lawr i mewn i’r medwla ac yn ôl i’r cortecs.

Mae’r neffron yn rheoleiddio lefel y dŵr, a halwynau ac yn cael gwared wrea o’r gwaed.