Hanner oes ymbelydrol
Pan mae niwclews ansefydlog yn rhyddhau gronyn alffa neu beta, mae'r niwclews yn troi'n niwclews elfen newydd. Enw'r broses hon yw
Drwy ganfod yr hanner oes, gallwn ni gyfrifo pryd bydd elfen Pan mae atomau ansefydlog yn rhyddhau gronynnau sy’n gallu bod yn niweidiol i bobl. yn sefydlogi.
Edrych ar y diagram.
Yn y model dadfeiliad hwn, mae'r sgwariau gwyrdd yn cynrychioli'r niwclysau gwreiddiol ansefydlog. Maen nhw'n dadfeilio ac yn troi'n sgwariau coch – yr Niwclews elfen newydd sy’n cael ei ffurfio yn sgil dadfeiliad y niwclews gwreiddiol..
Mae'r broses yn digwydd ar hap. Alli di ddim dweud pryd bydd sgwâr gwyrdd yn troi'n goch, ond ar ôl pob hanner oes, bydd hanner y niwclysau gwreiddiol gwyrdd wedi dadfeilio i droi'n epilniwclysau coch.
Dim ond yr atomau gwreiddiol sydd yn y diagram hwn. Sylwa eu bod nhw'n haneru ar ôl pob hanner oes. Mae’r diagram yn dechrau ag 16 o atomau. Mae'n dangos bod nifer y Y niwclews gwreiddiol, ansefydlog. yn haneru bob hanner oes.
Mae'r graff hwn yn dangos patrwm dadfeiliad.
Mae gan bob isotop ymbelydrol gromlin dadfeiliad sy'n edrych fel hon, ond mae amseroedd yr hanner oesau'n gallu amrywio o eiliadau i filiynau o flynyddoedd.
Hanner oes isotop ymbelydrol yw'r amser mae'n ei gymryd i:
- yr Nifer y dadfeiliadau mewn elfen ymbelydrol pob eiliad. Caiff ei fesur mewn bequerelau. haneru
- nifer y niwclysau gwreiddiol haneru
- màs y niwclysau gwreiddiol haneru