Lluosi a rhannu ffracsiynau
Lluosi ffracsiynau
\(\frac{1}{2}~o~\frac{1}{2} = \frac{1}{2}\times\frac{1}{2} = \frac{1}{4}\)
\(\frac{2}{3}~o~\frac{4}{5} = \frac{2}{3}\times\frac{4}{5} = \frac{8}{15}\)
Lluosa’r rhifau top a gwaelod ac wedyn symleiddia lle mae angen.
Weithiau gallwn ni ganslo – mae hyn yn digwydd bob tro rhwng y top a'r gwaelod:
Question
Cyfrifa \({\frac{3}{4}\times\frac{2}{5}}\)
\(\frac{3}{4}\times\frac{2}{5}=\frac{3}{2}\times\frac{4}{5}=\frac{6}{20}\)
Nawr rho’r ateb yn ei ffurf symlaf
\(\frac{6}{20} = \frac{3}{10}\)
Rhannu ffracsiynau
Wrth rannu \({10}\) â \({2}\), rwyt ti’n cyfrifo sawl \({2}\) sydd mewn \({10}\).
\({10}\div{2} = {5}\), felly mae pum \({2}\) mewn \({10}\).
Yn yr un modd, wrth rannu \({2}\) â \(\frac{1}{2}\), rwyt ti’n cyfrifo sawl \(\frac{1}{2}\) sydd mewn \({2}\).
Mae pedwar \(\frac{1}{2}\) mewn \({2}\), felly \({2}\div\frac{1}{2} = {4}\).
Os wyt ti’n rhannu \({1}\frac{1}{2}\) â \(\frac{1}{4}\) rwyt ti’n cyfrifo sawl \(\frac{1}{4}\) sydd mewn \({1}\frac{1}{2}\).
Mae chwe \(\frac{1}{4}\) mewn \({1}\frac{1}{2}\), felly \({1}\frac{1}{2}\div\frac{1}{4} = {6}\).
Wyt ti’n gweld patrwm? Beth am ysgrifennu’r cyfrifiadau hynny mewn ffordd wahanol.
\({2}\div\frac{1}{2}= {4}\) felly mae \({2}\div\frac{1}{2}\) yr un fath â \({2}\times{2}\)
\({1}\frac{1}{2}\div\frac{1}{4} = \frac{3}{2}\div\frac{1}{4} = {6}\)
Felly mae \(\frac{3}{2}\div\frac{1}{4}\) yr un fath â \(\frac{3}{2}\times{4} = \frac{12}{2} = {6}\)
I rannu ffracsiynau, tro’r ail ffracsiwn â’i ben i waered, wedyn lluosa.
Question
Cyfrifa \(\frac{3}{4}\div\frac{4}{5}\)
\(\frac{3}{4}\div\frac{4}{5}= \frac{3}{4}\times\frac{5}{4} = \frac{15}{16}\)