Ansoddair
Mae nodweddion arddull yn cael eu defnyddio i helpu bardd i ddisgrifio ei agwedd a'i deimladau tuag at y pwnc dan sylw ynghyd â disgrifio'r sefyllfa er mwyn i'r darllenwyr deimlo emosiwn arbennig wrth ddarllen y gerdd. Bydd beirdd yn defnyddio ansoddeiriau, cymariaethau, trosiadau, ailadrodd, cyflythrennu a berfau i wneud hyn. Galli di ddod o hyd i amrywiaeth o nodweddion arddull mewn cerdd.
Ansoddair
Geiriau sy’n disgrifio yw ansoddeiriau. Maen nhw’n cael eu defnyddio i ddisgrifio cymeriadau, teimladau neu’r sefyllfa. Yn y cerddi, mae ansoddeitiau yn trin ac yn disgrifio teimladau’r bardd tuag at y pwnc.
Dyma enghreifftiau o ansoddeiriau:
| Dyfyniad | Effaith |
| “y ferch lwyd” (Gail fu Farw – Nesta Wyn Jones) | Mae’r ansoddair yn llwyddo i ddisgrifio pryd a gwedd Gail wrth iddi orwedd yn ei gwely. Mae’r ansoddair “llwyd” yn awgrymu ei bod yn sâl iawn a’i bod yn anweledig i’r bobl o’i chwmpas. |
| “awr ddiddarfod” (Gweld y Gorwel – Aneirin Karadog) | Mae’r ansoddair yn llwyddo i gyfleu pa mor araf mae amser yn llusgo i’r bardd tra ei fod yn y ganolfan rehab. |
| “Yr ugeinfed yw’r fwyaf barbaraidd ohonynt hwy i gyd.” (Y Coed – Gwenallt) | Dyma ansoddair pwerus sydd yn pwysleisio pa mor ofnadwy oedd rhyfeloedd yr 20fed ganrif. Mae dyn wedi anghofio sut i drin ei gyd-ddyn ac mae Gwenallt yn awgrymu ein bod wedi ymddwyn yn anifeilaidd tuag at ein gilydd. |
| Dyfyniad | “y ferch lwyd” (Gail fu Farw – Nesta Wyn Jones) |
|---|---|
| Effaith | Mae’r ansoddair yn llwyddo i ddisgrifio pryd a gwedd Gail wrth iddi orwedd yn ei gwely. Mae’r ansoddair “llwyd” yn awgrymu ei bod yn sâl iawn a’i bod yn anweledig i’r bobl o’i chwmpas. |
| Dyfyniad | “awr ddiddarfod” (Gweld y Gorwel – Aneirin Karadog) |
|---|---|
| Effaith | Mae’r ansoddair yn llwyddo i gyfleu pa mor araf mae amser yn llusgo i’r bardd tra ei fod yn y ganolfan rehab. |
| Dyfyniad | “Yr ugeinfed yw’r fwyaf barbaraidd ohonynt hwy i gyd.” (Y Coed – Gwenallt) |
|---|---|
| Effaith | Dyma ansoddair pwerus sydd yn pwysleisio pa mor ofnadwy oedd rhyfeloedd yr 20fed ganrif. Mae dyn wedi anghofio sut i drin ei gyd-ddyn ac mae Gwenallt yn awgrymu ein bod wedi ymddwyn yn anifeilaidd tuag at ein gilydd. |
Question
Beth yw effaith yr ansoddair yn y gerdd Tai Unnos gan Iwan Llwyd?
ar lannau traffyrdd y dinasoedd llwydion, / ac yng nghesail goncrid swyddfeydd gweigion
Mae’r ansoddair llwydion
yn cyfleu diflastod y dinasoedd a’u bod yn lleoedd annymunol, diflas ac oer i fyw. Mae hyn yn cyferbynnu gyda’r syniad rhamantus o godi ty unnos “clyd” sydd ar ddechrau’r gerdd.
More guides on this topic
- Etifeddiaeth gan Gerallt Lloyd Owen
- Ofn gan Hywel Griffiths
- Y Coed gan Gwenallt
- Walkers' Wood gan Myrddin ap Dafydd
- Tai Unnos gan Iwan Llwyd
- Rhaid peidio dawnsio... gan Emyr Lewis
- Y Ferch wrth y Bar yng Nghlwb Ifor gan Rhys Iorwerth
- Gweld y Gorwel gan Aneirin Karadog
- Eifionydd gan R Williams Parry
- Y Sbectol Hud gan Mererid Hopwood
- Cymharu dwy gerdd
- Y mesurau caeth
- Y mesurau rhydd