Agweddau tuag at gosbiAd-daledigaeth ac ataliaeth yn y 18fed ganrif

Mae agweddau tuag at gosbi wedi newid wrth i amser fynd yn ei flaen. Mae’r hyn oedd y dderbyniol fel math o gosb mewn cyfnodau cynharach erbyn hyn yn cael eu hystyried yn aml yn greulon neu lym. Pam mae agweddau at gosbi wedi newid dros amser?

Part of HanesNewidiadau ym maes trosedd a chosb, tua 1500 hyd heddiw

Ad-daledigaeth ac ataliaeth yn y 18fed ganrif

Roedd agweddau ac yn parhau i fod yn sail i nifer o gosbau’r 18fed ganrif. Roedd cosbau yn parhau i fod yn gosbau corfforol a dienyddio. Roedd cosbau corfforol yn dal i gael eu defnyddio yn ystod y ganrif hon, ond oedd y gosb a ddefnyddiwyd amlaf.

Roedd dienyddio’n parhau i ddigwydd yn gyhoeddus yn y 18fed ganrif, yn bennaf y tu allan i Garchar Newgate yn Llundain. Ar ôl 1783 defnyddiwyd dull cyflymach o ddienyddio drwy dynnu platfform o dan draed y carcharor. Roedd hynny yn torri gwddf y troseddwr ac yn arwain at farwolaeth gyflymach a llai poenus.

Daeth mwy a mwy o droseddau yn droseddau eithaf yn sgil datblygiad troseddau newydd yn y 18fed ganrif, o ganlyniad i newidiadau cymdeithasol ac economaidd. Roedd yr holl Aelodau Seneddol (y deddfwyr) yn dirfeddianwyr o’r bonedd, ac roedden nhw’n ofni’r cynnydd yn y troseddau a oedd yn bygwth eu heiddo.

Credai’r Aelodau Seneddol y dylai’r cosbau fod mor llym â phosibl, er mwyn atal pobl rhag troseddu, i gael gwared ar y troseddwyr gwaethaf drwy eu dienyddio, ac i ddarparu ffordd o ddial i’r ddioddefwyr. Daeth dros 200 o droseddau’n rhai a fyddai’n arwain at y gosb eithaf, sef at farwolaeth. Y Cod Troseddol, neu’r , oedd yr enw ar y newidiadau hyn, ac roeddent yn cynnwys y canlynol:

  • dwyn defaid
  • potsio pysgod
  • torri coeden oedd yn tyfu

Fodd bynnag, roedd difrifoldeb y Cod Gwaedlyd hwn yn golygu bod beirniaid a rheithgorau yn aml yn osgoi ei ddilyn. Byddai’n well gan rai ohonyn nhw i gael troseddwr yn ddieuog yn hytrach na rhoi’r gosb eithaf. Roedd eraill yn defnyddio fel cosb lai llym, ond un a fyddai’n dal i atal pobl rhag troseddu. Nid oedd cael y gosb eithaf fel ataliaeth ar gyfer gymaint o droseddau yn gweithio yn ymarferol.

Ar gyfer troseddau llai, fel gamblo, meddwdod ac ymddygiad anweddus yn gyhoeddus, roedd dirwyon ariannol yn dal yn fath cyffredin o gosb.