Sut oedd crwydriaid yn cael eu trin yn oes y Tuduriaid
Roedd crwydriaid yn cael eu trin yn llym yn oes y Tuduriaid. Pasiwyd deddfau er mwyn cosbi crwydriaid mewn gwahanol ffyrdd. Ar y cychwyn roedd cardotwyr a chrwydriaid yn cael eu trin yn yr un modd. Ond, gydag amser defnyddiwyd dulliau gwahanol ar gyfer y rhai oedd yn wirioneddol dlawd o ganlyniad i henaint, salwch neu anabledd, a’r rhai oedd yn abl ond yn gwrthod gweithio.
| Blwyddyn | Cosb |
| 1495 | Roedd crwydriaid yn cael eu rhoi mewn cyffion am dri diwrnod. Ar ôl hynny roedden nhw’n cael eu hanfon yn ôl i’r plwyf ble’u ganwyd. |
| 1531 | Roedd crwydriaid yn cael eu chwipio a’u hanfon yn ôl i’r plwyf ble’u ganwyd. Roedd pobl a oedd yn troseddu'n aml yn cael eu cosbi’n llymach. |
| 1547 | Roedd crwydriaid oedd yn cael eu dal yn cardota yn cael eu gwarthnodi â V ar eu talcen ac yn cael eu gorfodi i fod yn bobl gaeth am ddwy flynedd. Byddai pobl a oedd yn troseddu'n aml yn cael eu dienyddio. Cafodd y ddeddf honno ei diddymu dros gyfnod o dair blynedd. |
| 1601 | Deddf Tlodion Elisabethaidd - sefydlwyd trethi lleol er mwyn rhoi arian i gynorthwyo’r tlawd yn yr ardal a darparu gwaith iddyn nhw. Ond, roedd y rhai oedd yn gwrthod gweithio yn cael eu chwipio ac yn cael eu hanfon i dŷ cywiro. Roedd cardotwyr yn cael eu chwipio nes bod eu cefnau yn gwaedu ac fe’u hanfonwyd yn ôl i’w man geni. |
| Blwyddyn | 1495 |
|---|---|
| Cosb | Roedd crwydriaid yn cael eu rhoi mewn cyffion am dri diwrnod. Ar ôl hynny roedden nhw’n cael eu hanfon yn ôl i’r plwyf ble’u ganwyd. |
| Blwyddyn | 1531 |
|---|---|
| Cosb | Roedd crwydriaid yn cael eu chwipio a’u hanfon yn ôl i’r plwyf ble’u ganwyd. Roedd pobl a oedd yn troseddu'n aml yn cael eu cosbi’n llymach. |
| Blwyddyn | 1547 |
|---|---|
| Cosb | Roedd crwydriaid oedd yn cael eu dal yn cardota yn cael eu gwarthnodi â V ar eu talcen ac yn cael eu gorfodi i fod yn bobl gaeth am ddwy flynedd. Byddai pobl a oedd yn troseddu'n aml yn cael eu dienyddio. Cafodd y ddeddf honno ei diddymu dros gyfnod o dair blynedd. |
| Blwyddyn | 1601 |
|---|---|
| Cosb | Deddf Tlodion Elisabethaidd - sefydlwyd trethi lleol er mwyn rhoi arian i gynorthwyo’r tlawd yn yr ardal a darparu gwaith iddyn nhw. Ond, roedd y rhai oedd yn gwrthod gweithio yn cael eu chwipio ac yn cael eu hanfon i dŷ cywiro. Roedd cardotwyr yn cael eu chwipio nes bod eu cefnau yn gwaedu ac fe’u hanfonwyd yn ôl i’w man geni. |